Vërtetim i të drejtës së pronësisë në bazë të shitblerjes dhe mbajtjes

Vërtetim i të drejtës së pronësisë në bazë të shitblerjes dhe mbajtjes

 

Përshkrimi i rastit:

Paditësi E.F, ka paraqitur padi për vërtetimin e pronësisë, kundër të paditurit S.D, me të cilën ka kërkuar që të vërtetohet se i njëjti është pronar i paluajtshmërisë në ½ pjesë ideale, e cila evidentohet si ngastër kadastrale nr       , me kulturë

 

 

shtëpi dhe oborr, në sipërfaqe prej 0.03.20 ha, e regjistruar në fletën poseduese nr        ZK         , në emër të të ndjerit H.D.

 

Aktgjykimi i Gjykatës Komunale C. nr. 50/2001, i datës 13.02.2001

Gjykata e shkallës së parë duke vendosur lidhur me kërkesëpadinë e paditësit, pas shqyrtimit dhe administrimit të provave ka ardhur në përfundim se e njëjta është e pabazuar duke vendosur:

“REFUZOHET kërkesëpadia e paditësit si e pabazë juridike, me të cilën ka kërkuar se i njëjti është pronar i paluajtshmërisë në ½ pjesë ideal, e cila evidentohet si ngastër kadastrale nr. 2971, me kulturë shtëpi dhe oborr, në sipërfaqe prej 0.03.20 ha, e regjistruar në fletën poseduese nr        ZK      , në emër të të ndjerit H.D, dhe të obligohet i paditurit që t’ia njoh këtë të drejtës, si dhe të përmbahet që kjo paluajtshmëri të regjistrohet në emër të tij pranë organit komunal kompetent në                                        ”

Pretendimet e paditësit ishin se ai para 20 vitesh e kishte blerë këtë paluajtshmëri, mirëpo i padituri si trashëgimtar i të ndjerit Hasim, ia konteston të drejtën e pronësisë dhe këtë e bënë pa kurrfarë baze juridike, pasi që paditësi që nga momenti kur e ka blerë dhe kur ka bërë pagesën, të njëjtën paluajtshmëri e shfrytëzon dhe e mbanë si të veten. Kurse i padituri në përgjigje në padi ka deklaruar se është e vërtetë se xhaxhai i tij, tani i ndjerë, para 20 viteve ia ka shitur paditësit ½ pjesë të paluajtshmërisë, dhe çmimin e shitblerjes e ka pranuar po ashtu në tërësi. Ka shtuar se xhaxhai i tij ka vdekur para 7 viteve, dhe bashkëshortja e tij po ashtu ka vdekur para tij, të cilët nuk kanë lënë trashëgimtar, por i njëjti para se të vdesë ka kërkuar nga i padituri që të kujdeset, dhe pas vdekjes i njëjti e ka varrosur sipas traditave. Po ashtu i padituri ka deklaruar se ai ka edhe një vëlla dhe një motër, të cilët po ashtu e din se kjo shitblerje është kryer para shumë kohësh, dhe të njëjtit nuk paraqesin kurrfarë pretendimi të pronësisë për këtë paluajtshmëri.

Në arsyetim të aktgjykimit ka theksuar se, nga pohimet e palëve është konstatuar se kjo paluajtshmëri është shitur nga ana e tani të ndjerit H në emër të të cilit evidentohet ½ pjesë, dhe se janë përmbushur obligimet e marrëveshjes mbi shitblerjen, mirëpo në rastin konkret i padituri në asnjë mënyrë nuk e ka argumentuar faktin se ai është trashëgimtar ligjor i tani të ndjerit H, kjo për shkak se nuk e ka rregulluar trashëgiminë dhe në këtë çështje juridike gjykata nuk mund ta pranojë pohimin e të paditurit se ai si trashëgimtar legjitim ia pranon të drejtën e pronësisë paditësit, sepse sipas parimit themelor juridik është i njohur fakti se

 

 

“Askush nuk mund të bartë më shumë të drejta se që ka vetë”, andaj edhe në rastin konkret i padituri nuk mund të konsiderohet si trashëgimtar i vetëm legjitim, pasi që ai e ka vëllanë dhe motrën. Po ashtu është vërtetuar se i padituri nuk e ka fituar të drejtën sepse kur është në pyetje e drejta e pronësisë në paluajtshmëri përmbahet në faktin se “pronësia në sendin e paluajtshëm mund të fitohet vetëm atëherë kur ekziston titulli juridik dhe dorëzimi i sendit”, andaj shikuar nga ky aspekt, i padituri me pohimin e tij vërteton faktin se ai e di se tani i ndjeri Hasim e ka shitur këtë paluajtshmëri dhe e ka pranuar çmimin e blerjes, kurse i padituri asnjëherë nuk ka qenë pronar i kësaj paluajtshmërie, dhe në rastin konkret edhe kërkesëpadia e paditësit duhet refuzuar si e pa bazë juridike.

 

Aktgjykimi i Gjykatës së Qarkut, Ac. nr. 57/2001, i datës 31.05.2001

Gjykata e Qarkut si gjykatë e shkallës së dytë, pas vlerësimit të pretendimeve ankimore lidhur me aktgjykimin e atakuar kishte gjetur se ankesa e të paditësit është e pabazuar.

Në arsyetim të aktgjykimit ka arsyetuar se e pranon përfundimin e gjykatës së shkallës së parë si të bazuar, ngase siç ka vërtetuar edhe nga thëniet jo kontestuese, i padituri ka vëlla dhe motër të cilët nuk janë në dijeni për këtë kontest, dhe se është dashur që së pari të rregullohet trashëgimia e tyre, dhe pastaj paditësi ta padis trashëgimtarin e tani të ndjerit Hasim. Ka shtuar se paditësi mund të kërkojë që i padituri me vëllanë dhe motrën e tij ta rregullojnë trashëgiminë, dhe nëse ata nuk pranojnë që ta rregullojnë trashëgiminë, atëherë paditësi mundet të paditë vëllanë dhe motrën e të paditurit, për të vërtetuar të drejtën e pronësisë në bazë të mbajtjes.

 

Aktgjykimi i Gjykatës Supreme,  Rev. nr. 57/2001, i datës 27.11.2002

Gjykata Supreme, duke vendosur sipas revizionit të paditësit, ka gjetur se i njëjti është i pabazuar, duke e vërtetuar kështu aktgjykimit e gjykatës së shkallës së dytë.

Në arsyetim të aktgjykimit ka theksuar se janë të pabazuara thëniet në revizion se aktgjykimet e gjykatave të instancave më të ulëta janë marrë në shkelje të dispozitave të procedurës kontestimore, ngase në revizion nuk ceket saktësisht se për cilat shkelje është fjala, dhe me çka kanë të bëjnë ato, ndërsa Gjykata Supreme sipas dispozitës së nenit 386 të LPK-së, e ka shqyrtuar aktgjykimin e goditur me revizion vetëm në suaza të shkaqeve të cekura në revizion, duke u

 

 

kujdesur sipas detyrës zyrtare për shkeljet esenciale të dispozitave të procedurës kontestimore nga neni 354 paragrafi 2 pika 11 të LPK-së.

Sa i përket pretendimeve në revizion se “trashëgimlënësi, i ndjeri B., 20 vite para vdekjes së tij patundshmërinë kontestuese gjatë jetës së tij e ka tjetërsuar pikërisht paditësit, duke ia shitur të njëjtën, e cila gjë nuk është kontestuese, dhe se paditësi në të njëjtën e ka fituar edhe ashtu të drejtën e pronësisë me mbajtje”, të njëjtat pretendimet gjykata i ka refuzuar si të pabazuara, për shkak se sipas këtyre thënieve i bie që aktgjykimi të goditet për shkak të konstatimit të gabuar dhe jo të plotë të gjendjes faktike, e për të cilat shkaqe në kuptim të nenit 385 paragrafi 3 i LPK-së, nuk lejohet revizioni.

 

Komente përmbledhëse të vendimeve të rastit:

Në rastin e përshkruar më sipër, paditësi pretendon se pronën kontestuese e ka blerë nga paraardhësi juridik i të paditurit, mirëpo gjatë procedurës gjykata ka konstatuar se pohimi i kërkesëpadisë nga ana e të paditurit nuk është marrë në konsideratë nga ana e gjykatës për shkak se nuk është provuar se i padituri ka qenë i legjitimuar si pasardhës i shitësit të pronësisë në emrin e të cilit edhe ka figuruar prona.

Në praktikën gjyqësore, kohë pas kohe ka pasur ide se legjitimiteti për paraardhësin duhet të provohet me vendim të trashëgimisë apo me aktvdekje, megjithatë me rëndësi është që të aprovohet se palët janë të legjitimuar si pasardhës të paraardhësve të tyre të cilët kanë qenë palë në raportin juridiko-civil, dhe kjo nuk nënkupton se legjitimiteti do të provohet në këtë rast vetëm me vendim të trashëgimisë apo me aktvdekje.

Çështje tjetër me rëndësi për pasardhësit, si palë të legjitimuar për shkak të raportit juridiko-civil të paraardhësve është se ata në cilësinë e paditësve janë bashkëndërgjyqës unik, ndërsa në cilësinë e të paditurve janë bashkëndërgjyqës të domosdoshëm. Në rast së bëhet fjalë për bashkëndërgjyqës të domosdoshëm, atëherë edhe gjykata duhet të kujdeset sipas detyrës zyrtare se a janë të përfshirë të gjithë subjektet të cilët e kanë cilësinë e bashkëndërgjyqës të domosdoshëm, dhe nëse konstaton se nuk janë përfshirë, atëherë duhet të veprojë në kuptim të dispozitës së nenit 390 të Ligjit për Procedurën Kontestimore.

Si do që të jetë në rastin e sipër theksuar gjykata ka vendosur ta refuzoj kërkesëpadisë e paditësit për shkak të mungesës se legjitimitetit të të paditurit, ndërsa në procedurën sipas revizionit paditësi ka pretenduar se e ka fituar pronësinë edhe me parashkrim fitues.

 

 

Gjykata Supreme për një pretendim të tillë ka theksuar se nuk e ka vlerësuar, sepse me thëniet të tilla për parashkrim të paraqitura me revizion, aktgjykimi i goditur i shkallës së dytë preket për shkak të konstatimit të gabuar dhe jo të plotë të gjendjes faktike, ndërsa revizioni për shkaqe të tilla nuk mund të paraqitet.