Anulim e kontratës së shitblerjes, dhe vërtetimin e pronësisë në bazë të trashëgimisë

 

Anulim e kontratës së shitblerjes, dhe vërtetimin e pronësisë në bazë të trashëgimisë

 

Përshkrimi i rastit:

Paditësit G.K, S.K, Sa.K, M.K, E.K, K.K dhe F.K kanë paraqitur padi për anulimin e kontratës së shitblerjes, dhe vërtetimin e pronësisë në bazë të trashëgimisë, kundër të paditurve B.Sh, M.Sh, My.Sh, N.Sh dhe Me.Sh, me të cilën kanë kërkuar që të anulohet kontrata mbi shitblerjen e paluajtshmërisë, e lidhur në mes të paraardhësit të të paditurve si blerës, dhe tani të ndjerit H.M, si shitës, dhe të vërtetohet se paditësit janë pronarë në bazë të trashëgimisë në nga 1/7 pjesë ideale e ngastrës kadastrale nr        , në vendin e quajtur “_ _”, në  .

 

Aktgjykimi i Gjykatës Komunale, C. nr. 762/2008, i datës 07.05.2009

Gjykata e shkallës së parë duke vendosur lidhur me kërkesëpadinë e paditësve, pas shqyrtimit dhe administrimit të provave ka ardhur në përfundim se e njëjta është e pabazuar dhe ka vendosur:

“REFUZOHET SI E PABAZUAR kërkesëpadia e paditësve me të cilën kanë kërkuar që të anulohet kontrata mbi shitblerjen e paluajtshmërisë, e lidhur në mes të paraardhësit të të paditurve I.Sh si blerës, dhe tani të ndjerit H.M, si shitës, e vërtetuar pranë Gjykatës Komunale në                         Leg.nr.         , të datës 06.10.1980, dhe të vërtetohet se paditësit janë pronarë në bazë të trashëgimisë në nga 1/7 pjesë ideale të ngastrës kadastrale nr.         , në vendin

 

 

e quajtur “

”, në Prizren, me kulturë shtëpi, në sipërfaqe prej 41m2, e

evidentuar sipas listës poseduese nr       KK           , dhe të OBLIGOHEN të paditurit që këtë ta pranojnë dhe të njëjtën parcelë t’ia dorëzojnë në pronësi, posedim dhe shfrytëzim të lirë”.

Gjykata në procedurën e provave të shqyrtimit kryesor ka administruar provat relevante  dhe  atë:  aktvendimin  mbi  trashëgiminë  T.nr.          , të datës 09.06.1978, ka lexuar deklaratat e dhëna para noterit të G.K, të datës 05.07.2001, dhe nr      , nr      ; deklaratën e I.S, të dhënë me datë 22.02.2002, me nr      , dhe nr , ka lexuar shkresën e Drejtoratit për  Punë  Pronësore  Juridike, Gjeodezi dhe Kadastër nr      , të datës 06.03.2003; ka lexuar raportin me shkrim të ekspertit të gjeodezisë, ka bërë shikimin në certifikatën e vdekjes për të ndjerin I.Sh; shikimin e certifikatës për përbërjen familjare; certifikatën e vdekjes të lëshuar nga Zyra e Gjendjes Civile në           ; certifikatën e kadastrit; kontratën mbi shitblerjen Leg.nr                , të datës 06.10.1980; dhe ka lexuar deklaratat e dëshmitarëve.

Në arsyetim të aktgjykimit ka theksuar se pretendimet e paditësve në padinë e tyre ishin që paraardhësi i tyre I.K (tani i ndjerë), gjatë viteve 1940 - 1941, kishte blerë paluajtshmërinë kontestuese nga J.K, të cilën e kishte përdorur si kafene në katin përdhese, ndërsa katin e parë si bujtinë. I.K në vitin 1946, largohet për në

         për shkak të kërcënimeve nga sistemi i atëhershëm, duke ia lënë çelësat H.Sh dhe I.Sh, të cilët kanë punuar në objektin kontestues, dhe që të njëjtit t’ia japin çelësat më pas babait të paditëses (G.Sh). Kanë theksuar se në rrethana të panjohura, tani paluajtshmëria ka kaluar nga H.M (tani i ndjerë - vëllai i gruas së J.K), si shitës, i cili nuk kishte lënë trashëgimtar, në emër të I.Sh (tani i ndjerë

- paraardhësi i të paditurve), si blerës.

Në arsyetim të aktgjykimit ka theksuar se në bazë të aktvendimit të plotfuqishëm të trashëgimisë, është vërtetuar se J.K, ka vdekur me datë 13.10.1963, dhe si trashëgimtar testamentar ka lënë motrën e tij, dhe bashkëshorten R.K, e cila ka trashëguar edhe paluajtshmërinë kontestues, dhe se e njëjta më pas me testament të njëjtën paluajtshmëri ia kishte lënë vëllait të saj H.M.

Nga kontrata mbi shitblerjen e paluajtshmërisë, e legalizuar në gjykatë, ka vërtetuar se H.M, ia ka shitur paraardhësit të të paditurve paluajtshmërinë kontestuese, dhe se ndaj të njëjtës ngastër ka vërtetuar se nuk është zhvilluar ndonjë procedurë e nacionalizimit. Në cilësi të provës materiale gjykata kishte bërë administrimin e ekspertizës së gjeodezisë, nga kishte vërtetuar se sipas shënimeve të matjeve detale të vitit 1954-1957, ngastra kontestuese prej formimit

 

 

të kadastrit nga viti 1952-1957 e deri në vitin 1979, ka qenë në pronësi të J.K, ndërsa në bazë të aktvendimit të trashëgimisë ka kaluar në emër të H.M, duke kaluar më pas në emër të I.Sh (paraardhësi i të paditurve), në bazë të kontratës mbi shitblerjen.

Gjykata për vërtetimin sa më të plotë të gjendjes faktike kishte bërë dëgjimin e dëshmitarëve, nga ka theksuar se nga deklarata e dëshmitarëve nuk kishte mundur ta vërtetojë faktin se I.K (paraardhësi i paditësve), a e kishte blerë paluajtshmërinë kontestuese nga J.K, pasi që nga këto dëshmi vetëm është vërtetuar se I.K, së bashku me A.Shll, nga prilli i vitit 1941, e deri në vitin 1945, kanë mbajtur me qira lokalin e J.K.

Po ashtu nuk ka mundur të vërtetohet fakti nga dëgjimi dëshmitarëve se a ka qenë I.lK. edhe pronar i lokalit kontestues në bazë të shitblerjes ashtu siç pretendojnë paditësit, pasi që të gjitha dëshmitë e dëshmitarëve ishin të ngjashme në atë se

I.K së bashku me A.Shll, ishin vetëm duke e mbajtur me qira lokalin e J.K, andaj të njëjtave dëshmi gjykata ua fali besimin si mjaft bindëse dhe reale, duke arsyetuar se këta dëshmitar vërtetojnë faktin vendimtar, pra mungesën e një prove materiale mbi shitblerjen.

Ka shtuar se të paditurit të dëgjuar në cilësinë e dëshmitarëve kanë deklaruar se babi i tyre e ka blerë lokalin kontestues nga H.M në vitin 1978, ashtu që të njëjtin e shfrytëzojnë gati që 30 vite, ndërsa ka shtuar se paditësit nuk kanë paraqitur asnjë provë materiale që do të mund ta dëshmonin të kundërtën se në sendin, dorëzimin e të cilit e kërkojnë, e kanë të drejtën e pronësisë në kuptim të nenit 20, 33 dhe 37 të Ligjit mbi Marrëdhëniet Themelore Pronësore-Juridike, andaj edhe një situatë e tillë e bën qëndrimin e gjykatës të besueshëm në atë se I.K. (paraardhësi i paditësve), ka mund të jetë vetëm shfrytëzues me qira i lokalit kontestues ku kanë punuar së bashku me A.Shll, dhe me të tjerë, dhe jo si pronar në bazë të shitblerjes.

 

Aktgjykimi i Gjykatës së Qarkut, Ac. nr. 333/2009, i datës 13.04.2011

Gjykata e Qarkut, si gjykatë e shkallës së dytë pas vlerësimit të pretendimeve ankimore lidhur me aktgjykimin e atakuar, kishte gjetur se ankesa e paditësve është e pabazuar, duke e vërtetuar kështu aktgjykimin e shkallës së parë.

Ka shtuar se gjykata e shkallës parë nuk ka bërë shkelje thelbësore të dispozitave të procedurës kontestimore për të cilat kujdeset sipas detyrës zyrtare, si dhe atyre të paraqitura në ankesë, gjendja faktike është konstatuar në mënyrë të plotë, ku nga kjo gjendje e konstatuar faktike edhe e drejta materiale është zbatuar në

 

 

mënyrë të drejtë me referencë në dispozitat e nenit 37 të Ligjit mbi Marrëdhëniet Themelore Pronësore-Juridike, pasi që paditësit nuk kanë ofruar asnjë provë bindëse, përveç deklaratave të dëshmitarëve të cilat nuk mund të shërbejnë si provë bindëse në rastin konkret, pasi që të paditurit kanë ofruar bazën më të fortë juridike dhe atë kontratën mbi shitblerjen e lidhur në mes H.M si shitës dhe paraardhësit të tyre si blerës. Sa i përket pretendimeve të paditësve se H.M nuk ka mund të jetë trashëgimtar i J.K, dhe se bashkëshortja e J.K, nuk ka mundur të disponojë me testament para shqyrtimit të pasurisë së tani të ndjerit J.K, të njëjtat pretendime gjykata i ka refuzuar si të pathemelta, me arsyetim se pretendime eventuale në pasurinë e të ndjerit J.K., mund të kenë vetëm trashëgimtarët e tij, dhe jo paditësit të cilët nuk kanë asnjë provë mbi të drejtën e pronësisë në paluajtshmërinë kontestuese.

 

Aktgjykimi i Gjykatës Supreme,  Rev. nr. 197/2011, i datës 14.05.2013

Gjykata Supreme, duke vendosur sipas kërkesës për mbrojtjen e ligjshmërisë e paraqitur nga prokurori i shtetit, dhe revizionit të paditësve, ka gjetur se kërkesa për mbrojtjen e ligjshmërisë është e pabazuar, ndërsa revizionin e paditësve e ka hedhur poshtë si të palejuar, duke i vërtetuar kështu aktgjykimet e gjykatave të instancave më të ulëta.

Ka shtuar se gjykata e shkallës së parë drejtë dhe në mënyrë të plotë ka vërtetuar gjendjen faktike, kur kërkesëpadinë e paditësve e ka refuzuar si të pabazuar për faktin se paditësit me asnjë provë nuk e kanë argumentuar në mënyrë të sigurt se paraardhësi i tyre I.K, ka qenë pronar i paluajtshmërisë kontestuese, ndërsa të paditurit e kanë fituar të drejtën e pronësisë në mënyrë të ligjshme, dhe po ashtu gjykata e shkallës së dytë drejtë ka vendosur kur ankesën e paditësve e ka refuzuar si të pabazuar, duke pranuar konstatimet faktike dhe qëndrimin juridik të gjykatës së shkallë së parë, duke i pranuar edhe Gjykata Supreme si vendime të drejta dhe të ligjshme. Sa i përket pretendimeve të prokurorit të shtetit se aktvendimi mbi trashëgiminë është i falsifikuar, të njëjtat pretendime Gjykata Supreme i ka refuzuar si të pabazuara, me arsyetim se në shkresat e lëndës nuk ka dëshmi të pranueshme, ndonjë provë apo aktgjykim i plotfuqishëm me të cilin do të ishte dëshmuar se aktvendimi në fjalë është i falsifikuar.

Lidhur me hedhjen poshtë si të palejuar të revizionit të paditësve, ka arsyetuar se deri te kjo vendosje ka ardhur për shkak se paditësit në padinë e parashtruar kanë shënuar si vlerë të kontestit lartësinë prej 100 DM, ndërsa sipas dispozitës së nenit 11 të Urdhëresës Administrative nr. 2001/10, të UNMIK-ut, e datës 21.06.2011, për zbatimin e Rregullores 1999/4, të UNMIK-ut, për valutën e

 

 

lejuar për përdorim në Kosovë, vlera prej 8.000 DM, e përcaktuar në nenin 381 pika 3 e LPK-së, duhet të zëvendësohet me vlerën prej 1.600 DM, e cila rregullore ka qenë në fuqi në kohën kur paditësit e kanë paraqitur padinë e tyre në gjykatën e shkallës së parë, me datë 26.07.2001, andaj meqenëse vlera e objektit të kontestit nuk kalon shumën e paraparë në dispozitën e nenit 382 paragrafi 3 të LPK-së, rezulton se edhe revizioni në këtë çështje juridike nuk është i lejuar.

 

Komente përmbledhëse të vendimeve të rastit:

Përveç arsyeve të paraqitura në arsyetimet e vendimeve të përshkruara më sipër, në përmbledhjen e këtij rasti do të theksonim se kërkesëpadia e paditësve është refuzuar nga shkaku se të njëjtit nuk kanë arritur t’i provojë pretendimet e tyre mbi bazën e të cilave e kanë mbështetur kërkesën.

Barra e të provuarit është përgjegjësi e palëve, për shkak se të njëjtit kanë detyrim sipas dispozitave të LPK-së, të paraqesin të gjitha faktet mbi të cilat i mbështesin kërkesat e veta, dhe të propozojnë provat me të cilat i vërtetojnë faktet e tilla. një detyrim i tillë përcaktohet me dispozitat e nenit 7 dhe 319 të LPK-së, prandaj rrjedh konkludimi se palët duhet të kenë rol aktiv në dhënien e propozimeve, për shkak se gjykata parimisht do të hetojë rrethanat e çështjes kontestuese deri në masën që palët propozojnë. Është krejt e mundshme që në mungesë të propozimit për faktet dhe provat e nevojshme gjykata të vendos për refuzimin e kërkesëpadisë, pavarësisht se nëse do të administroheshin provat e caktuara gjykata do të mund të vendoste për aprovimin e kërkesëpadisë.

Pra, thënë thjeshtë nuk mjafton të kesh të drejtë, por të drejtën duhet ta provosh para gjykatës.